باورهای بهداشتی زنان نسبت به انجام ماموگرافی در مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی شهر ساری در سال ۱۳۸۳

سابقه و هدف: سرطان پستان یکی از بیماری های غیرواگیر است که منجر به مرگ تعداد زیادی از افراد در جوامع بشری می شود. شایع ترین سرطان گزارش شده در زنان ایرانی، سرطان پستان می باشد که 18.9 درصد از کل سرطان ها را به خود اختصاص داده است. انجام روش های غربالگری در تشخیص اولیه سرطان پستان مهم می باشد. با توجه به نقش مهم باورها در عملکرد زنان و اهمیت انجام ماموگرافی به عنوان موثرترین روش در دسترس برای تشخیص زودرس سرطان، این مطالعه به بررسی باورهای بهداشتی زنان نسبت به انجام ماموگرافی پرداخته است.مواد و روش ها: در این بررسی توصیفی 400 زن بالای 40 سال، مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی شهر ساری با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و باورهای بهداشتی آنان در مورد ماموگرافی بر اساس مدل بهداشتی چمپیون از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات حاصله با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی آنالیز گردید.یافته ها: اکثریت زنان مورد بررسی (69.5 درصد) تا به حال ماموگرافی را انجام نداده بودند و 13.9 درصد از زنان مورد مطالعه، انجام ماموگرافی را در اعضای خانواده (درجه یک) ذکر نمودند. 55.8 درصد از زنان کاملا موافق بودند که انجام ماموگرافی فرد را از سلامت پستان های خود مطمئن می کند. 41.6 درصد از زنان کاملا موافق بودند که تشخیص زودرس سرطان مانع برداشتن پستان می شود و شایع ترین مانع برای انجام ماموگرافی این بود که انجام خودآزمایی پستان برای یافتن توده در پستان از نظر آنان کفایت می کند و نیاز به انجام ماموگرافی نیست. 34.5 درصد از زنان کاملا موافق تاثیر سرطان پستان بر روند شغلی فرد بودند. 34.7 درصد کاملا موافق از دست دادن پستان در اثر سرطان بودند. بین شغل زنان و نظرات آنها در ارتباط با فواید، موانع انجام ماموگرافی و استعداد ابتلا به سرطان و وخامت سرطان پستان آزمون آماری انجام شد که ارتباط آماری معنی دار نبود. بین تحصیلات زنان و نظرات آنها در ارتباط با فواید و موانع انجام ماموگرافی ارتباط آماری معنی دار بود (p<0.05).استنتاج: با وجود باورهای بهداشتی مثبت نسبت به ماموگرافی، میزان انجام ماموگرافی بسیار کم می باشد. بنابراین توصیه می شود با استفاده از تحقیقات، عواملی را که در افزایش پذیرش روش های غربالگری سرطان پستان نقش دارند، شناسایی و از این عوامل برای تشویق زنان در جهت استفاده از این روش ها، بهره برداری شود. ضمنا پیشنهاد می شود که ماموگرافی به طور روتین و رایگان به عنوان یک آزمون غربالگری در زنان بالای 40 سال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی به اجرا گذاشته شود.